Nasz ostatni dzień w NSK rozpoczęłyśmy spotkaniem z Mariną, która kieruje Chorwackim Instytutem Bibliotekoznawstwa. Jako pracownik biblioteki narodowej zajmuje się m.in. ochroną dziedzictwa narodowego w Chorwacji. Opowiedziała nam m.in. o kolekcjach zbiorów specjalnych, unikalnych materiałach w zbiorach NSK oraz przepisach prawnych chroniących materialne dziedzictwo. Przeprowadziła nas przez proces zapewnienia ochrony prawnej zabytkowym materiałom i - jak sama mówi - była już nawet kilka razy proszona przez policję o identyfikację i potwierdzenie autentyczności rzadkich, zabytkowych zbiorów, które ze względu na swoją ogromną wartość finansową trafiały na czarny rynek.
Kolekcja najcenniejszych zbiorów piśmienniczych, które NSK gromadzi od XVII wieku, nosi nazwę Croatica.
![]() |
Drukarki 3D - Digital Laboratory |
Z kolei Dunja, która jest konsultantem NSK ds. bibliotek publicznych, opowiedziała nam o współpracy z bibliotekarzami. Chorwacka sieć bibliotek publicznych jest znacznie mniejsza od polskiej: zawiera w sobie prawie 200 bibliotek głównych i ponad 100 filii. Ciekawe jest, że po nowelizacji prawa bibliotecznego w 2019 roku zwiększyła się liczba bibliobusów, dzięki którym coraz większa liczba mieszkańców może wypożyczać książki, szczególnie jeśli w ich okolicy nie ma dostępu do stacjonarnej bibliotek.
Bibliotekarstwo w Chorwacji jest bardzo ustandaryzowane, zarówno ze względu na regulacje międzynarodowe, jak i te krajowe. Same zbieranie statystyk z bibliotek publicznych jest scentralizowane - jako jedyna zbiera je biblioteka narodowa, aby na ich podstawie tworzyć tabele statystyczne i opisowe analizy.
![]() |
Studio do nagrywania podcastów - Digital Laboratory |
Na koniec naszej wizyty w NSK miałyśmy okazję zobaczyć Digital Laboratory, po którym oprowadzała nas Sanja. Ta warsztatowa przestrzeń jest stworzona z myślą o edukacji dorosłych oraz młodzieży, aby zapoznawać ich z nowymi technologiami. Podczas grupowych i indywidualnych zajęć mogą korzystać m.in. z komputerów, drukarek 3D czy interaktywnych tablic. Dysponują również profesjonalnym studio do nagrywania podcastów wyposażonym w niezbędny sprzęt do rejestrowania i edycji nagrań. Jest ono używane do tworzenia bibliotecznego podcastu, a także wynajmowane przez zewnętrznych partnerów.
W jednym miejscu zebrano sprzęt pozyskany przez NSK w ramach różnych projektów. Większość usług oferowana jest za darmo, wyłącznie druk 3D wiąże się z symboliczną opłatą.
![]() |
Materiał do tworzenia wydruków 3D - Digital Laboratory |
To był świetny punkt na zakończenie naszej wizyty w NSK, ponieważ pokazuje, jak umiejętnie łączyć przyszłość z przeszłością - edukowanie w zakresie nowych technologii oraz opiekę nad narodowym dziedzictwem.